Onderhoud in september
In deze maandelijkse reeks bekijken we het onderhoud in en rondom het huis. September is de eerste herfstmaand en een mooi moment om de woning klaar te maken voor meer regen en wind. Het is ook een maand waarin de temperatuur voor kluswerk vaak gunstiger is. Iets minder warm, maar ook niet te koud om bepaalde activiteiten nog te doen. Ook met het oog op de verwerkingstemperatuur van vele materialen kan september mooie kansen bieden om werk aan de buitenzijde te verrichten.
Onderhoud aan het huis
Dak
Misschien heeft het dak al wat zomerbuien te verduren gekregen, maar er gaat zeker meer water en wind komen. Laten we dit deel van de woning eerst eens controleren.
Kapotte of losse dakpannen
Door vorst en warmte kunnen dakpannen barsten. Met toeval ontdekten wij dat bij ons een ingeslepen dakpan was afgebroken en daardoor letterlijk een gat zat (5x5cm) in het dak. Ook de inspecteur voor de bouwkundige keuring had dit niet gezien. Uiteraard zijn afgebroken pannen niet bevordelijk voor het dak, zeker niet als water onderlangs wegstroomt. Kortom, controleer ieder jaar of alle dakpannen nog heel zijn.
Ook is het mogelijk dat een dakpan los ligt, ondanks dat deze steeds vaker met dakpanhaken zijn vastgezet. In de nieuwbouwwijk hier om de hoek zagen we laatst een woning waarvan in de bovenste rij een dakpan los lag en naar beneden was verschoven tegen de zonnepanelen aan. Kortom, hoe nieuw je woning ook is, een kapotte of losse dakpan is altijd mogelijk.
Mos verwijderen
De droge periode is een mooi moment om eventueel aanwezig mos te verwijderen. Als het droog is laat het sneller los. Met een harde bezem of fijne staalborstel kan mos vaak eenvoudig verwijderd worden. Doe het wel met beleid.
Lekkende dakgoot
Indien je woning boeiboorden heeft, kan het verfwerk soms al verklappen dat er een lekkage in de goot is. Vooral de uiteinden van de goot zijn gevoelige plekken. Dus controleer of de goot waterdicht is en geen sporen van lekkage vertoont. Zeker dakgoten waar een deel van het water in blijft staan lopen meer risico.
Houtrot verklapt dat bovenliggende dakgoot een lek heeft.
Voor kleine scheurtjes kan vloeibaar rubber worden gebruikt. Even schoonmaken en licht opschuren voor een betere hechting en dan in meerdere dunne lagen aanbrengen. Voor een permanente oplossing kan het beter zijn een (hele) oude dakgoot te vervangen.
De dakgoot voorzien van drie lagen vloeibaar rubber vanwege bovenstaande houtrot. Een tijdelijke oplossing totdat in de toekomst de gehele goot vervangen kan worden.
Een schone dakgoot
Het gaat niet lang meer duren of de bomen verliezen hun bladeren weer. Om problemen te voorkomen is het nu al verstandig om de goot een keer schoon te maken. Gedurende de zomer kan er al van alles in de goot zijn beland, van oud blad tot sigarettenpeuken (door niet-rokende vogels).
Tip: wil je minder troep in de dakgoot? Een dakgootegel of dakgootrooster kan helpen.
Gevel en kozijnen
Tijdens de herfst krijgen ook de gevel en kozijnen het goed te verduren. Wind, regenslag en later opgevolgd door kou en mogelijk vorst. September is een mooie maand om de kozijnen te inspecteren, schoon te maken en licht onderhoud te doen. De muren zelf hebben vaak minder onderhoud nodig, maar aansluitingen van de gevel en het dak zijn gevoelige punten waardoor tochtklachten kunnen ontstaan.
Kozijnen inspecteren
Om een goed beeld te krijgen is het zinvol om eerst de kozijnen te inspecteren. Kijk in het bijzonder naar rotte plekken, de verflaag en afgebrokkeld metselwerk. Ook de waterslagen onder het kozijn kunnen mankementen vertonen.
Mosgroei onder de glaslat is een duidelijk teken van vocht dat niet goed weg kan en mogelijke houtrot. In dit geval een kozijn met enkel glas en derhalve meer condensvorming dan bij moderne beglazing
Afwatering kozijnen controleren
In september en oktober koelt het af. Door condensvorming en regenbuien kunnen ook de kozijnen langer vochtig blijven. Een goede afwatering is belangrijk en dit is een mooi moment om te kijken of de afwateringsgaten niet verstopt zitten. Met een sateprikker of kleine schroevendraaier kan eventuele vervuiling verwijderd worden. Ook een compressor kan helpen, maar let op dat vuil niet naar binnen wordt geblazen.
Deze afwatering is verstopt geraakt door zand.
Ook kunststof kozijnen hebben bijna altijd gaten voor afwatering. Dit komt door het gebruik van rubberen aansluitingen met het raam die mogelijk toch nog wat vuil en water door kunnen laten, zeker bij veroudering. Controleer daarom ook bij kunststof kozijnen of de afwateringsgaten open zijn.
Rubbers van ramen en deuren controleren en reinigen
Door de leeftijd en verschillende weersomstandigheden kunnen rubbers vervormd zijn geraakt, stug geworden of zelfs broos. Deze maand is een mooi moment om ze te vervangen. Zo komt er niet teveel kou naar binnen tijdens het klussen.
Ook het reinigen van rubbers kan ervoor zorgen dat ze weer beter dichten en daarmee de tocht weren. Gebruik hiervoor een microvezeldoek en wat warm water met eventueel wat huishoudelijk schoonmaakmiddel. Vooral geen agressieve middelen en al helemaal niet zaken zoals ammoniak en terpetine.
Glaskit controleren
Als we toch bezig zijn met de kozijnen en ramen, controleer dan ook de glaskit. Een beetje afhankelijk van de kwaliteit en hoeveel het geleden heeft is het raadzaam om het iedere 10-15 jaar te vervangen. Hierdoor krijgt vocht minder kans, blijft de isolatiewaarde hoger en kan er minder geluid naar binnen.
De vorige bewoners hadden overduidelijk geen oog voor de kozijnen, met loszittende glaskit tot gevolg.
Aansluitingen van gevel en dak controleren
Vooral gedurende koude en warme periodes kan het metselwerk afbrokkelen. In de zomer is het droog en kleine stukjes specie kunnen dan los komen. Nu het nog niet vriest kunnen deze delen van de gevel mooi hersteld of gedicht worden.
Deze opening kan tocht veroorzaken en kan gedicht worden met wat specie of gevelkit.
Zeker als je nog niet lang in een woning woont kan het lonen om de gevel nauwkeurig te inspecteren. Wij vonden pas na twee winters een gat die zowel door buiten- als binnenmuur was geboord en nooit gedicht.
Dit gat zat half verstopt achter de stroomverdeeldoos en viel niet meteen op. De verrassing was groot dat hij ondanks een spouwmuurconstructie alsnof een open verbinding naar binnen veroorzaakte. Een geweldige ingang voor spinnen en tocht. Minder voor de energierekening...
Leestip: dichten van naden tussen gevel en dak
Ventilatieroosters en stootvoegen schoonmaken
Veel woningen hebben ventilatieroosters in de gevel en/of in de kozijnen. Dit is een mooi moment om vanaf de buitenzijde deze roosters schoon te maken. Afhankelijk van het type rooster kan een bezem, kwast of compressor een nuttig stuk gereedschap zijn.
Stootvoegen, die smalle openingen tussen de stenen, zijn vaak gelegen laag en hoog in de muur. Spinnen en andere dieren gebruiken ze als hoofdingang naar de spouwmuur en laten de openingen niet altijd netjes achter. Met een schroevendraaier zijn deze snel schoon te maken.
Extra aandacht is nodig voor ventilatieroosters ten behoeve van de kruipruimte. Als ze al aanwezig zijn sinds de bouw dan zijn het vaak S-vormige roosters met hoeken van 90 graden. Openingen die achteraf aangebracht zijn zullen meestal schuin naar beneden zijn geboord en dus een rechte lijn volgen. In beide gevallen zullen spinnenrag, stof en kleine stukjes blad de weg kunnen versperren. Daarom is het goed schoon houden voor de wenselijk een must. In sommige gevallen is het reinigen vanaf alleen de buitenkant niet voldoende. Een krom gebogen haak met daaraan een doek bevestigd kan een mooi hulpmiddel zijn. Bij regelmatig onderhoud kan een handveger en de compressor voldoende zijn.
Dit ventilatierooster is gedeeltelijk kapot en loopt risico op ongedierte. Vervang kapotte roosters door een renovatierooster.
Onderhoud in huis
Controles in kruipruimte
Heb je een kruipruimte? Dit is een meteen een mooi moment om weer eens de kruipruimte in te gaan. Als deze droog hoort te zijn, controleer dit dan.
Als we toch in de kruipruimte zijn, inspecteer leidingwerk en de riolering.
- Bodem vochtig? Overweeg bodemfolie
- Is de buisisolatie van de cv-leidingen op orde en goed ingepakt?
Ventilatiesysteem
Een (relatief) modern huis heeft vaak mechanische ventilatie, waarvan een deel balansventilatie is. Andere zaken qua onderhoud kunnen het vervangen van de filters zijn.
Comforttemperatuur aanpassen van balansventilatiesysteem
Bij sommige merken/modellen balansventilatie is een comforttemperatuur in te stellen die vooral bepalend is voor de nachtventilatie en de aansturing van de bypassklep. Door deze nu wat hoger te zetten, zal de woning minder ver afkoelen gedurende de nacht.
Comforttemperatuur verhoogd van 21,5 graad naar 22,5 graad, zodat er minder afkoeling plaatsvindt gedurende de nacht en meer warmte in het huis blijft.
Vervangen koolstoffilters
Het zal niet lang duren en de eerste (hout)stokers beginnen weer, zeker in die woningen die een matige isolatie hebben. Als je een koolstoffilter in je balansventilatiesysteem of eventuele filterbox hebt, dan is dit het moment om deze te vervangen zodat de overlast van houtrook en andere geuren minimaal blijft.
Onderhoud aan zonnepanelen
De dagen worden korter, of in ieder geval de hoeveelheid lichtinval op de zonnepanelen. Door atmosferische deeltjes raken de zonnepanelen langzaam aan vervuild. Nu het vaker regent is dit ook het moment om ze nog een keer goed schoon te maken. Het is wellicht maar een klein beetje rendement, maar zeker in de winterperiode telt alles mee.
Wie zonnepanelen heeft die bijna horizontaal liggen doet er sowieso verstandig aan om de onderste rand van het paneel in de gaten te houden. Troep blijft gemakkelijker liggen dan bij panelen die bijvoorbeeld in een hoek van 45 graden gemonteerd zijn.
Waar mogelijk controleer doorvoeren van de kabels van de zonnepanelen. Afhankelijk van het materiaal om doorvoer te vullen kan deze door vogels leegeplukt zijn. Kijk ook of eventueel aanwezige borstels tegen nesten nog steeds op hun plaats zitten.
Onderhoud in de tuin
Beluchten
De toplaag van de tuin kan momenteel droog zijn, zeker als het een langere tijd droog is geweest. Nu beluchten kan helpen met het sneller afvoeren van het nattere weer dat kan gaan komen. Door middel van een spitvork is dit eenvoudig te doen.
Herstel van gazon
Wie een gazon heeft kan in de septembermaand aan de slag om het gazon voor te bereiden voor de winter. De temperatuur is nu nog hoog genoeg en vermoedelijk heeft de droogte het gras aardig uitgeput.
Zaken die nu kunnen:
- Verticuteren
- Beluchten
- Doorzaaien
- Kalk strooien
Vooral de natte maanden na de zomer kunnen voor mosvorming zorgen. Om dit tegen te gaan is het raadzaam een pH-test te doen van de grond. Strooi kalk als de bodem te zuur is geworden, daarmee wordt mosvorming ook geremd.
Pluk zoveel mogelijk onkruid uit het gazon en zaai kale plekken weer in. Zo krijgt nieuw onkruid minder kans.
Licht snoeien
Sommige planten zijn uitgebloeid of juist aan het woekeren gegaan. Deze maand kan al rustig gestart worden met een kleine snoeibeurt. Bij voorkeur zoveel mogelijk snoeiafval terug de tuin in of op de composthoop, zodat het de bodem kan verbeteren.
Feedback voor onderhoud in september?
Heb je andere suggesties? Feedback is erg welkom via de pagina contact!