Tocht op de slaapkamer

Een dag met wind

Ieder huis gaat anders om met wind en zeker als het de gehele dag waait. Onze woning, gebouwd in 1990, voelt een stuk frisser als het waait. In oktober 2021 ontdekte ik bij toeval dat de werkkamer van mijn partner erg fris was. Ik stond bij de schuine kant en voelde tocht door de gipsplaten heen komen. Kortom, deze dag met wind was de start van extra werk…

Tocht door gipsplaten

Gipsplaten zijn aardig luchtdicht, echter de naden tussen de platen niet. Ondanks dat ze waren geverfd door de derde bewoners, zaten er fijne haarscheurtjes tussen de platen. Initieel zocht ik daar niks achter, want door koud en warm weer krimpen materialen of zetten ze juist weer een beetje uit. Dat kleine laagje verf houdt ze in ieder geval niet luchtdicht. Met duidelijk voelbare tocht tussen de platen door is het duidelijk dat er een luchtlek zit achter de platen. Wat doe je dan? Inderdaad, verwijderen die platen.

Originele situatie

Bij het verwijderen van de gipsplaten vielen een paar zaken direct op. Allereerst stond er een datum op de platen, januari 1997. Deze platen waren dus ongeveer 7 jaar na de bouw gefabriceerd en daaarmee is het erg voor de hand liggend dat de eerste bewoner ze heeft geplaatst. Dat is dus niet tijdens of direct na de bouw gedaan, maar na een jaar of 7. Ook de gordingen waren crèmekleurig geverfd, evenals de balken eronder. Kortom, origineel zaten er alleen de dakplaten en gordingen. Een jaar of zeven later is de schuine wand met gipsplaten aangebracht.

Achter de latten waarop de gipsplaten waren bevestigd zat isolatiemateriaal in de vorm van glaswol met een aluminium laag. Het blijft gissen, maar het inleveren van ruimte doe je meestal alleen als je er iets anders voor terug krijgt, zoals extra comfort. Tijdens het verwijderen van het bestaande materiaal viel het me ook op dat de gordingen waren gekit. Dat kan esthetisch zijn geweest, maar ook tegen de tocht. Ik vermoed het laatste, want ook rondom de gipsplaten was het aangebracht en nagenoeg niet zichtbaar.

Een ander punt is hoe de binnenmuur is afgewerkt ten op zichte van het hellende dak. De binnenmuur vertoonde een paar lichte scheuren in het pleisterwerk dat bestaat uit een kalkmortel en was doorgesmeerd in een rechte lijn. Het is geen wonder dat hier en daar wat afgebrokkeld was, aangezien aan de bovenkant het erg dun is. Ook door het bewegen en uitzetten van materialen ontstaan er scheuren of juist naden.

Matige isolatie en veel tocht

De aangebrachte isolatie in 1997 bestond uit glaswol van een laag of 6-7 centimeter en hing door de zwaartekracht tegen de latten aan. Daarmee was er dus een flinke luchtspouw. De aangebrachte kitnaden op de gipsplaten doen mij vermoeden dat de eerste of tweede bewoner toch nog last heeft gehad van tocht. Wat in ieder geval duidelijk is dat bij het weghalen van al het materiaal er meerdere plaatsen waren die tocht veroorzaken:

  • Aansluiting in de hoek van muur (westkant en noordkant)
  • Aansluiting van kalkspecie en dakplaat
  • Aansluiting van gording en muur

Plan van aanpak

Mijn plan van aanpak ging als volgt:

  • Verwijderen gipsplaten
  • Inspectie van de aanwezige naden
  • Dichten van naden
  • Nieuwe isolatie plaatsen
  • Kitten langs randen
  • Afdichting met folie
  • Afplakken geperforeerde gaten
  • Plaatsen van nieuwe gipsplaten

Verwijderen van gipsplaten

De eerste taak was het verwijderen van de bestaande gipsplaten. Idealiter hadden we ze willen hergebruiken, maar dit bleek toch niet zo handig. De schroefgaten zaten diep en het schoonmaken van de schroefgaten zou teveel tijd gaan kosten. Met een hamer heb ik de platen gebroken door in een lijn diverse tikken uit te delen. Hierdoor konden de delen eenvoudig verwijderd worden. Hierna heb ik alle bestaande gipsplaatschroeven verwijderd.

Inspectie van de aanwezige naden

Na het verwijderen van de gipsplaten was de tocht pas echt goed voelbaar! In ons geval waren dit de gebruikelijke veroorzakers van tocht, zoals de aansluitingen bij de muur en het dak. Kortom, die moesten aangepakt worden. Er zijn meerdere manieren, waaronder tape of de combinatie van textielband met vloeibaar rubber. Het belangrijkste is dat het semi-flexibel moet zijn, zodat het in de toekomst naadvorming kan blijven overbruggen. Dit is vooral belangrijk bij koud, warm, droog of vochtig weer. Onder deze omstandigheden zullen materialen zich uitzetten of weer krimpen.

Wij hebben gekozen voor het gebruik van vloeibaar rubber, mede door onze positieve ervaring in andere delen van de woning. Het is flexibel en kan zelfs tot 750% groeien (uitrekken), al hoewel dit in de praktijk waarschijnlijk niet snel nodig is. Tevens is het gemakkelijker aan te brengen in lastige hoeken en rondom gordingen. Bij rechte oppervlakken zoals de hoek van twee muren gebruiken we aanvullend textielband indien nodig. Vooral als de naad redelijk groot is. Ook de aansluiting van de muur en dakplaat is een goede kandidaat voor textielband. In alle gevallen voorzien we het van twee lagen vloeibaar rubber, zodat de laagdikte voldoende is.

Resultaat

Na het dichten van de grootste naden was het effect al meteen voelbaar. De dagen erna waaide het aardig en was het een graad of 10. De tocht was weg en de kamer voelde al meteen wat behachelijker. Ook tijdens het verwarmen van de kamer kwam de temperatuur hoger dan normaal. Voorheen was het moeilijk om de temperatuur hoger dan een graad of 19 of 19.5 te krijgen. Nu werd hij al snel een graad of 20 met een klein beetje hulp van de zon.

Al met al is het resultaat dus goed en de moeite waard om ook de andere slaapkamers aan te gaan pakken.

Kosten en materialen

Glaswol, 200 mm dik, Rd van 5.70 (lambda 0.035) Klimaatfolie 1 tube folielijm Halve rol tape

Materialen

  • Klimaatfolie
  • Tape
  • Kit
  • Folielijm
  • Nieten
  • Vloeibaar rubber

Gereedschap

  • Hamer
  • Handtacker
  • Japanse trekzaag
  • Multitool