Nut van kierdichting

Woning zo lek als een mandje?

Iedere woning heeft openingen. Vaak is dit opzettelijk, zoals openslaande deuren en ramen. Het merendeel van de kleine openingen zijn echter niet met opzet. Zij zitten er al sinds de bouw of zijn onstaan in de loop der tijd. Voordat we verder in gaan op kierdichting, is het goed om beter te begrijpen waar kieren en naden vandaan komen.

Kieren en naden

Tijdens de bouw van een woning worden er dus met opzet een aantal openingen aangebracht. Het merendeel van de grote openingen zijn voor kozijnen met vaste of openslaande ramen en enkele voor een kozijn met een deur. Tegenwoordig worden kozijnen op meerdere plaatsen luchtdicht bevestigd, zodat er geen tocht langs de kozijnen de woning in kan. Vroeger was dat anders, toen er nog geen of lage vereisten waren rondom luchtdichtheid van de woning. Tocht kon daardoor langs de kozijnen en vensterbanken naar binnen.

Een ander deel van de openingen tijdens de bouw vallen in de categorie naden. Dit zijn punten waarop de aansluiting van twee vlakken niet goed luchtdicht is of blijft. De aansluiting van het dak op de muur is berucht. Het is immers niet zo eenvoudig om alles mooi op elkaar aan te laten sluiten en dan goed af te dichten. Gelukkig is er bij een modern nieuwbouwhuis wel aandacht voor. Woningen van voor 2000 hebben vaak tocht op dit punt. De wind kan onder of langs het dakbeschot de woning in. Soms komt een deel van de tocht binnen via de spouw die zich bevindt tussen de buiten- en binnenmuur.

Als laatste zijn er de kieren en naden die zijn ontstaan in de loop der tijd. Zon, wind, kou en water kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat specie afbrokkelt, hout krimpt, of dakplaten vervormen. Zeker in de eerste jaren maakt de woning de nodige bewegingen mee. Overigens goed om te weten: kieren bevinden zich vaak bij ramen en deuren, ofwel de bewegende delen van het huis. Naden zijn de overige openingen.

Luchtdichtheid en kierdichting

Iedere opening in het huis verlaagt de luchtdichtheid. Dat lijkt wellicht niet zo erg, maar heeft toch een grote invloed op het comfort van de woning. In de winter komt er kou naar binnen, waardoor opgewarmde lucht sneller afkoelt. Gelijktijdig kan warmte lucht door bijvoorbeeld overdruk juist uit de woning gedrukt worden. In de zomer zorgen alle kieren en naden juist dat warme lucht gemakkelijker naar binnen komt. Ook goed om te realiseren is dat hoe harder het waait, des te groter het effect. Vaak is het goed te merken als het tocht bij ramen, dan is op een dag met veel wind dit met de hand voelbaar.

Naast ongewenste luchtstromen kan ook fijnstof en mogelijk zelfs ongedierte naar binnen. Toen wij net onze woning uit 1990 betrokken, zijn we o.a. muizen tegengekomen op de zolder. Ook achter gipsplaten en in de woning zelf de nodige spinnen, mieren en zilvervisjes. Kortom, al die ongewenste openingen resulteert in ongewenste luchtstromen, luchtvervuiling en ongedierte op.

Kierdichting helpt dus bij het luchtdichter maken van de woning. Zo blijft in de winter er meer warmte binnen en de kou buiten. In de zomer komt de warmte minder gemakkelijk de woning in. In alle seizoenen is er een kleinere kans op ongedierte. Ongewenste geuren van buiten (b.v. houtstook, bemesting) krijgen ook minder kans om in de woning te komen.

Effect van kierdichting op isolatie

We willen onze woningen steeds beter isoleren. Zeker nu is dit onderwerp erg actueel mede door stijgende gasprijzen. Wie goed en verstandig wil isoleren, kan niet om het principe van isolatie heen. Bijna ieder isolatiemateriaal bestaat uit een zacht of hard materiaal met het doel om een zo groot mogelijke warmteweerstand te bieden. In andere woorden, we willen dat de warmte er zo lang mogelijk over doet om van de ene naar de andere kant van het materiaal te komen. Ieder materiaal heeft zijn eigen eigenschappen en warmteweerstand. Over het algemeen is het wel zo dat hoe dikker het isolatiepakket is, des te langer het de warmte kan tegenhouden. Een ander aspect is dat bijna ieder materiaal dit doet door het insluiten van lucht. Lucht is een slechte geleider voor warmte. Daarom zijn er wat vloeibare middelen zoals PUR die zich uitzetten en vullen met kleine luchtbelletjes, om vervolgens uit te harden. Glaswol bestaat uit een soort van gelaagd deken. Wie een te dik pak glaswol in elkaar perst doet eigenlijk dus de isolatiewaarde teniet omdat er bijna geen stilstaande lucht tussen zit.

Isolatie bestaat dus voornamelijk uit stilstaande lucht. Het is daarom logisch dat het effect van de isolatie kan verminderen als er alsnog een luchtstroom langs het isolatiemateriaal kan. In onze woning hadden wij dat ook, zie bijvoorbeeld het artikel Tocht langs de dakplaten en Tocht op de slaapkamer. De eerste bewoners van het huis hadden een jaar of zeven besloten om de gordingen te voorzien van glaswol en af te werken met gipsplaten. Ondanks dat ze diverse naden hadden afgekit, was deze na enkele jaren uitgehard en sloot deze niet goed meer aan. Het gevolg hiervan is dat tocht via beweegt langs het isolatiemateriaal en tussen de gipsplaten de slaapkamer in kon. Het effect van het glaswol was dus grotendeels teniet gedaan. Kortom, wie goed wil isoleren mag kierdichting niet vergeten.

Kierdichting en ventilatie

De oudere generatie bouwvakkers is vaak minder bekend met het concept van luchtdichtheid. Zeker in huizen met “natuurlijke ventilatie” waar geen ventilatiesysteem hangt worden naden en kieren gezien als iets onschuldigs. Het huis moet immers geventileerd worden, dus dat beetje extra lucht is mooi meegenomen. Het omgekeerde is dus juist waar. Al die ongewenste openingen zorgen dus voor een ongecontroleerde hoeveelheid luchtverversing, bovenop de eerder genoemde nadelen. Waait het bijna niet, dan is de luchtverversing dus te laag. Waait het hard, dan is de luchtverversing vermoedelijk veel te hoog en oncomfortabel.

Toch gaan kierdichting en ventilatie hand in hand. Ventileren is enorm belangrijk voor het comfort van de woning. Zo blijft de kwaliteit van de binnenlucht op peil en dat is goed voor de woning en haar bewoners. Voldoende ventilatie verkleint de kans op schimmel, te hoge luchtvochtigheid in badkamers, of een bedompt gevoel voor thuiswerkers. Ook fijnstof afkomstig van het koken wordt zo sneller afgevoerd of verdund en het kan zelfs helpen met het beter verspreiden van de warmte in een kamer. Kortom, wie kieren en naden dicht, mag dit niet los zien van ventilatie.

Achtergrond: onze woning had geen ventilatieroosters boven de ramen, maar ook geen ventilatiesysteem. Alleen afzuiging bij de keuken, badkamer en toilet hadden invloed op het verversen van de lucht. De rest kwam vooral door slechtsluitende deuren en ramen en vele naden. Deze naden bevonden zich op iedere laag, van kruipruimte tot en met de zolder. Wij hebben daarom zelf balansventilatie aangebracht en kieren en naden gedicht.

Veelvoorkomende vragen

Wat is kierdichting?

Kierdichting is het afsluiten van naden en kieren in en rondom de woning.

Waarmee kan ik naden en kieren het beste dichten?

De afdichting is afhankelijk van de plaats, de grootte en diepte. Voor deuren en ramen worden meestal tochtstrips gebruikt. Voor naden bestaat er flexibele pur, kit en tape. Vooral de plaats en hoe groot de naad is bepaalt welk materiaal de beste blijvende dichting geeft. Er is dus geen specifiek antwoord te geven en het advies is om zelf rondvraag te doen bij een specialist of iemand met ervaring.

Heb je een andere vraag? Neem gerust even contact op!