Gebruikelijke naden en kieren dichten

Waarom is luchtdichtheid zo belangrijk?

Ieder spleetje in de woning laat kou naar binnen of warmte naar buiten in de winter. In de zomer zal een woning met een matige luchtdichtheid (“zo lek als een mandje”) ook sneller opwarmen, doordat warme lucht de woning in kan en de aanwezige lucht in beweging zet. Relatief koele lucht zal vaak verdrongen worden en ook weglekken via lager gelegen kieren en naden.

Een tweede aandachtspunt is dat isolatie rondom naden zoals bij muren en het dak ook minder effectief werken. De kracht van isolatie zit hem namelijk in stilstaande lucht. Kortom, naden en kieren moet zo goed mogelijk dichtgemaakt worden.

Naden en kieren

Vaak worden de begrippen naden en kieren door elkaar heen gebruikt. Een naad is meestal een onbedoelde spleet tussen vaste delen zoals waar een muur en dakdeel samen komen. Ook het kozijn en de muur kunnen naden hebben. Kieren daarentegen zitten in draaiende delen die open kunnen, zoals het raam of een deur. Beiden hebben dus een andere aanpak nodig, want tocht langs de bovenkant van de deur zelf los je meestal niet op met pur of kit.

Voordat we gaan de boel gaan dichten

Als je je woning luchtdichter wil gaan maken, maak dan eerst een plan voor ventilatie. Doe je dat niet, dan kunnen ruimtes problemen kijken zoals een muffe lucht of zelfs schimmel. Heb je een moderne woning met mechanische ventilatie, dan is het risico aanzienlijk minder. Niettemin is het nog steeds belangrijk om te kijken of lucht goed rond kan stromen in de woning zelf, zoals onder tussendeuren door. Ventileren en isoleren lijken elkaars aartsvijanden, maar kunnen elkaar juist versterken. Een goede luchtdichtheid helpt bij de juiste luchtstroming en warmte wordt beter vastgehouden door de isolatiematerialen. Kortom, een goede balans is cruciaal.

Typische plaatsen van naden en kieren

Bij deze eerst een lijst van typische plaatsen waar tocht kan ontstaan en waar luchtdichtheid enorm kan helpen in het verbeteren van het comfort van de woning.

  • Brievenbus in de voordeur
  • Leidingen in de meterkast
  • Achter knieschotten op de zolder
  • Aansluiting muur en dak (muurplaat en dakplaten)
  • Ruwe muren op zolder
  • Op slaapkamers tussen gipsplaten
  • Nokgording

Meterkast

Zeker woningen met een kruipruimte kunnen muffe lucht veroorzaken in de meterkast. Naast deze lucht, kan er ook een hoop kou naar boven komen. Smeer de vloer zoveel mogelijk dicht met laagje specie. Vul de buizen van de leidingen op met een beetje kit, zodat ze luchtdicht zijn. Niet teveel, want de leiding moet eventueel nog wel eruit gehaald kunnen worden. Een grote leidingsbuis die maar beperkt is gevuld kan dichtgeplakt worden met aluminiumtape. Voor de stevigheid eventueel met een tweede stukje eroverheen geplakt.

Slaapkamers

Een slaapkamer heeft afhankelijk van het type woning vaak een schuin gedeelte. De afwerking van dit schuine deel bestaat vaak uit gipsplaten. Ondanks dat het niet altijd direct te voelen is, kan het zijn dat het tocht achter de gipsplaten. Vooral bij de naden tussen de plaatsen zou het voelbaar kunnen zijn op een dag dat het hard waait. Als dat zo is, dan is er vermoedelijk een aansluiting tussen de muur en het dak niet luchtdicht.

Voordeur

Zeker de brievenbus in de voordeur is een gebruikelijke plaats waar tocht naar binnen komt. Aan de binnenzijde kan een klep worden gemonteerd, een zogeheten briefplaat of brievenbusklep. Kies dan wel meteen voor een versie die goed sluit en met isolatie. Een andere optie is de gehele brievenbus dicht maken en een losse brievenbus plaatsen. Met steeds minder post tegenwoordig is de vraag of die opening in de deur het nog wel waard is.

De voordeur kan ook worden voorzien van tochtstrips en tochtplaten. Om goed te bepalen waar de lucht naar binnen lekt, kan een warmtebeeldcamera handig zijn.

Zolder

Achter knieschotten is een gebruikelijke plaats waar de woning vaak niet luchtdicht is. Op de buitenmuur ligt meestal een muurplaat die dient als basis voor het bevestiging van het dak, waaronder de dakplaten en soms ook de constructie van de dakgoot. Op een dag dat het hard waait kan lucht via de spouwmuur een weg vinden langs de muurplaat en muur, om vervolgens achter dakplaten naar binnen te komen. Deze muurplaat is meestal niet toegankelijk, dus aansluitingen van het dak op de zoldervloer en muren zijn dan de plaats waar de boel enigszins gedicht kan worden.

Aandachtspunten aan buitenzijde

Natuurlijk komt tocht niet zomaar binnen. Hiervoor dient het eerst de buitenschil te penetreren. Gebruikelijke naden in dat geval zijn:

  • Aansluiting muur op dak
  • Houten dakdelen
  • Muur en klossen (verlengde van gordingen)

Leestip: dichten van naden tussen gevel en dak

Materialen voor luchtdichtheid

Er zijn vele manieren om spleten en openingen te dichten. Ieder middel heeft zijn voor- en nadelen, dus het is goed om vooraf aandachtig te kijken naar de breedte van de spleet, de betreffende oppervlakken en welke weersinvloeden van toepassing zijn.

Kit

Kit wordt vooral gebruikt om de hoeken tussen twee oppervlakken te dichten waarbij de spleet minimaal is. Vaak staan de oppervlakken haaks op elkaar, zoals een muur en kozijn of een muur en het plafond. De oppervlakken kunnen van hetzelfde materiaal zijn, maar ook verschillend. Het is belangrijk om vooraf te kijken of de kit geschikt is voor de betreffende oppervlakken en met name voor de materialen ervan. Ook UV-straling van de zon, vocht en de optie om de kit te kunnen schilderen zijn van belang. Sommige kit is beter geschikt voor de lange termijn, andere kit kan beter tegen bijvoorbeeld vorst. Kortom, de ene kit is de andere niet.

Pur

Grotere spleten (meer dan een paar millimeter) kunnen vaak niet goed afgedicht worden met kit of er gaat simpelweg teveel in. In dat geval is pur beter. Het voordeel van pur is dat het snel aan te brengen is en een goede dichting geeft. Voor isolatiedoeleinden is het vaak te adviseren om flexibele pur te gebruiken. Deze blijft gedurende de levensduur flexibel en vangt de werking van een gebouw en materialen beter op. Pur is door de structuur minder geschikt voor oppervlakken in het zicht. Eventuele afwerking met een speciale luchtdichte tape kan dan beter zijn.

Tape

Net als kit zijn er vele soorten tape. Ook voor luchtdichting wordt dit steeds meer gebruikt, waarbij de tape vaak is versterkt en een betere lijmlaag heeft. Zo blijft het hechtend vermogen van de tape voor een langere periode gewaarborgd. Tape zoals ducttape is zelden geschikt voor het luchtdicht afplakken, mede door een lijmlaag die uithard en een bovenlaag die vervolgens loslaat.

Vloeibaar rubber

Vloeibaar rubber is ook handig voor het repareren van dakgoten, maar kan ook gebruikt worden op bepaalde oppervlakken om extra luchtdichting te verkrijgen. Meerdere lagen vloeibaar rubber vormen een stevige laag die ook nog eens flexibel is. De meeste producten claimen tot 5 keer (of meer) op te kunnen rekken zonder te scheuren. Dit is dus ideaal voor muur- en dakdelen die werken door de weersinvloeden. Vloeibaar rubber hecht ook aan veel materialen. Wel is aan te raden het onderliggende oppervlak eerst licht op te ruwen en stofvrij te maken. Wellicht het grootste nadeel van vloeibaar rubber is dat het in meerdere lagen aangebracht moet worden en tussentijdse droogtijd heeft.

Pasta

Vergelijkbaar met vloeibaar rubber zijn er ook pasta’s beschikbaar om bijvoorbeeld gevel- en dakdoorvoeren te dichten. Het lijkt vaak op een soort kauwgom die aangedrukt kan worden en vervolgens uithard en jarenlang een opening kan dichten.