Het eigen verbruik van opwek zonnepanelen verhogen met een kWh-meter

Met de afbouw van de saldering de aankomende jaren hebben wij ons solarsysteem (zonnepanelen en omvormer) meteen laten voorzien van een kWh-meter. Een uitbreiding die nog niet bij veel installaties wordt gedaan, maar wel een wezenlijk verschil kan maken voor het verhogen van het eigen verbruik.

Wat doet een kWh-meter?

Een kWh-meter is vergelijkbaar met de slimme meter en meet de gebruikte energie. Het is een kleine versie van een slimme meter die in de groepenkast op de zogeheten DIN-rail wordt geplaatst. Dan is er de keuze om het gebruik van de gehele woning te meten of slechts een deel, zoals bijvoorbeeld een specifieke groep (laadpaal, warmtepomp, etc.).

Hoe werkt de kWh-meter?

Om het stroomverbruik te meten moet de meter ‘zien’ hoe de stroom loopt. Vaak wordt door middel van klemmen de 1-fase of, indien van toepassing, de 3-fasen gemeten. In de klemmen zitten meetspoelen die de magnetische velden meten. Dit principe is vergelijkbaar met een stroomtang die ook om een kabel heen wordt geklemd. Een andere methode om te meten is door de meter ‘inline’ te plaatsen. Stroom gaat eerst via de hoofdschakelaar en dan de kWh-meter de woning in. Als de inline meter slechts een specifieke groep meet, dan zit hij uiteraard niet achter de hoofdschakelaar maar voor de te meten groep.

Verschil P1-data en kWh-meter

De gegevens die uit een kWh-meter komen zijn vergelijkbaar met de data uit de P1-poort van de slimme meter. Sterker nog, als de meter de gehele woning meet dan is het een mooie controle of beide meters een vergelijkbaar verbruik meten.

Het grootste verschil tussen de kWh-meter en data uit de P1-poort is dat er een nauwkeuriger beeld gevormd kan worden tussen opwek, stroomlevering aan het net en voornamelijk het eigen verbruik. Een slimme meter in Nederland streept namelijk gelijktijdige levering op 1 fase en afname op een andere fase weg. Alle stroom die meteen opgemaakt wordt in de woning is voor de slimme meter dus niet meer op te vragen. De kWh-meter daarentegen kan deze data continu monitoren en daarover rapporteren.

Nut van de kWh-meter en voorbeelden

Het combineren van deze informatie met bijvoorbeeld de omvormer kan als basis dienen voor slimme optimalisaties in de woning. Denk hierbij aan het activeren van de verwarming van een boilervat als de opwek zodanig groot is dat de woning het zelf niet direct nodig heeft. Ook kan een monitoringplatform zoals die van SolarEdge de data uit de kWh-meter integreren in de gegevens van de opwek gedurende de dag. Hiermee kan direct het percentage van eigen verbruik berekend worden. Dit biedt dan een mooi inzicht en kan als basis dienen om nog slimmer met de opwek om te gaan.

Een ander voordeel is dat SolarEdge normaliter geen weet heeft wat er in de woning wordt verbruikt. Met de gekoppelde kWh-meter kan deze nu ook het verbruik van de woning gedurende de gehele dag tonen. Dus niet alleen het eigen verbruik tijdens de momenten van opwek, maar ook hoeveel er gedurende de nacht wordt gebruikt.

Tijdens een dag met voldoende opwek kan het lastig zijn om deze allemaal op te maken. Vooral rond het middaguur is de opwek met zonnepanelen op het zuiden erg hoog.

Als eerste een voorbeeld waarbij op een relatief frisse dag in februari de zon ineens doorbreekt.

Screenshot van SolarEdge monitoring-app met hoge opwek en hoog eigen verbruik in de woning

De zon laat zich zien en door het aanzetten van wasmachine en vaatwasser zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk energie meteen in de woning wordt gebruikt. Het deel dat overblijft stroomt naar het net.

Als we dan over de gehele dag kijken dan zien we de piek in opwek ook terug. Let hierbij op het eigen verbruik (blauwe vlak) rond een uur of 10 en vanaf 1 uur in de middag.

Voorbeeld van moment waarop zonnepanelen op het zuiden meer opwekken tijdens middaguur

Rond het middaguur is de opwek hoog. Aan het blauwe vlak (eigen verbruik) is mooi te zien dat we extra apparaten hebben aangezet in de middag.

Laten we dan eens kijken naar een voorbeeld van een ‘saaie’ dag qua opwek.

Screenshot van SolarEdge monitoring-platform met gegevens opwek en eigen verbruik gemeten met de kWh-meter

De gecombineerde grafiek op SolarEdge monitoring-platform laat nu verbruik tijdens de nacht zien. De groene vlakken (opwek) zijn beperkt omdat de opgewekte stroom vooral opgaat als eigen verbruik in de woning en er bijna niks wordt geleverd aan het net.

SolarEdge kWh-meter

Er zijn verschillende meters beschikbaar. In ons geval wilden we graag bij de installatie van de zonnepanelen ook meteen de kWh-meter geplaatst hebben. Mochten we in de toekomst verder uitbreiden met SolarEdge-componenten, dan kan de meter dienen om slimmere aansturing mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan het verwarmen van een boiler als er overcapaciteit aan zonneopwek is.

Screenshot van SolarEdge kWh-meter in groepenkast

Wij gebruiken een kWh-meter van SolarEdge om de bestaande verbruiksdata te verrijken en op de juiste momenten de energieslurpers aan te zetten.

Advies en plaatsing

Iedere meter is anders en het moge duidelijk zijn dat een SolarEdge-meter past binnen het ecosysteem van SolarEdge. Het is dus erg afhankelijk hoe technisch je bent en wat je uit de meter wil halen. Sommige meters gebruiken modbus, WiFi of een ander draadloos protocol om informatie te versturen. Bekijk dus vooraf goed welke meters er zijn en waarmee ze samen kunnen werken. Een goede installateur zou gericht advies moeten kunnen geven over het nut en de correcte plaatsing. Over de plaatsing gesproken, dit is een klus die de meesten van ons niet zelf kunnen doen. Dit dient namelijk zorgvuldig te gebeuren, aangezien er mogelijk stroom door het component heen gaat. Laat je dus goed informeren en de installatie uitvoeren door een professional.