Tips om het eigen verbruik van opgewekte zonne-energie te verhogen

Een tijdje geleden zag ik een interesse discussie over hoe sociaal het is of je je huis koelt met een airco tijdens de zomer. Zeker met zonnepanelen kan het lonen om de zelfopgewekte stroom meteen om te zetten in koeling van het huis. Tegenstanders zeggen dat je daarmee waardevolle energie verspilt en deze beter het net op kan.

Overschot stroom in de zomer

Met zonnepanelen op het dak is er in de zomer al snel een overschot beschikbaar. Dit jaar (2023) is dat nog niet zo erg, want iedere opgewekte kWh aan stroom kan gesaldeerd worden, oftewel deze zal weggetstreept worden tegen 1 kwH verbruik op een ander moment. Gunstig voor de jaarrekening, maar uiteraard is deze scheve situatie niet veel langer houdbaar. We zullen met zijn allen slimmer om moeten gaan met het overschot in de zomer, zeker als dit resulteert in hoge voltages tijdens de piekmomenten en bijbehorende afschakelende omvormers.

Slimmer gebruiken van energie overdag

Meet de opwek en eigen verbruik

Het slimmer inzetten van opgewekte stroom kan alleen als je goed weet hoeveel stroomopwek er is op bepaalde momenten en hoeveel je daarvan zelf meteen verbruikt. Een aantal factoren zijn daarin cruciaal, zoals het uitlezen van de omvormer en de slimme meter.

Platforms zoals die van Solar Edge kunnen worden voorzien van een kWh-meter. Hiermee wordt naast de opwek het verbruik in de woning vastgelegd, inclusief datgene dat direct wordt verbruikt tijdens de momenten van opwek.

Thuisaccu

Het onderwerp thuisaccu staat in Nederland nog in haar kinderschoenen. Mede door het salderen is de noodzaak er nooit echt geweest, maar dat is aan het veranderen. De thuisaccu is een mooi voorbeeld van techniek die het het eigen verbruik in de woning stevig flink kan verhogen. Dat heeft minder te maken met de hoeveelheid opslag, maar vooral doordat een deel van de stroom tijdens de donkere uren geleverd kan worden uit de accu. Over de dag heen wordt de opgewekte zonne-energie zo beter benut. De thuisaccu heeft vooral een bufferende werking. Stroom meenemen van de zomer naar de winter dat gaat niet lukken.

Koeling van de woning

Een andere optie is het inzetten van het overschot aan stroom in de vorm van airconditioning. De eerste vorm waar we dan al snel aan denken is koeling. Moderne woningen met goede isolatie kunnen bij toetreding van zonnewarmte deze warmte moeilijker kwijt. De woning in lichte mate koelen het een groot verschil maken in comfort. Tijdens een warme week met veel zonuren zou het een optie kunnen zijn om de woning te koelen, zeker als dit geprogrammeerd kan worden.

Een andere optie is het programmeren van een ventilator om warme lucht te verplaatsen en af te voeren. Uiteraard is het midden op de dag niet verstandig om actief (extra) lucht de woning in te trekken, aangezien dit dan relatief warme lucht is. Richting het einde van de dag kan het zinvol zijn als er nog opwek van zonnepanelen is om dan extra te ventileren. Bij moderne balansventilatiesystemen is het ook mogelijk om nachtventilatie toe te passen. Uiteraard is er dan geen opwek meer, dus het kan lonen om uit te zoeken of er een extra moment mogelijk is om de warmte uit de woning te halen.

Verwarmen met een airco-unit

Naast koelen kunnen de meeste moderne airconditioners ook verwarmen. Tijdens de koudere dagen waarbij de opwek toch hoog genoeg is, kan het daarom een optie zijn om de woning juist te verwarmen. Voor woningen die nog gas verbruiken voor verwarmen kunnen zo af met minder gas. Verwarmen met een airco gaat snel en moderne units zijn relatief energiezuinig. Wel is het nadeel dat verwarmde lucht snel wegtrekt, dus de isolatie van de woning moet op orde zijn. Deze manier van stroomopwek omzetten in warmte is vooral interessant voor mensen die overdag thuis zijn.

Belangrijk: Uiteraard is het verspillen van energie zonde, dus gebruik apparaten bewust en slim. Weet (en meet!) hoeveel een airconditioner verbruikt om verspilling tegen te gaan.

Opwek omzetten in warmte in warmtebuffer

Ondanks dat we in de zomerperiode relatief weinig warm water gebruiken, is dit vaak in de lente en herfstperiode wel anders. Het opwarmen van een boiler- of buffervat kan een mooie manier zijn om het teveel aan opgewekte energie om te zetten in een andere vorm: warmte. Zo zijn er elementen beschikbaar die een buffervat kunnen opwarmen door middel van een geschakeld signaal. Als er overschot is, dan springt de tussenstekker aan of komt er een signaal binnen op de unit. Vaak zijn deze elementen 2000 Watt en hoger. Slimmere verwarmingselementen kunnen zelfs lineair geschakeld worden en hun vermogen aanpassen op de beschikbare overcapaciteit.